Sử dụng enzyme NSP trong khẩu phần thức ăn chăn nuôi ngày nay rất phổ biến. Tuy nhiên, mức năng lượng khẩu phần được cải thiện khó xác định chính xác, điều này đã gây ra những cản trở khi thiết lập công thức tối ưu cũng như đánh giá hiệu quả của enzyme.

Enzyme NSP trong công thức thức ăn chăn nuôi - Giới thiệu một khía cạnh mới

Enzyme NSP (polysaccharide phi tinh bột) được sử dụng trong công thức thức ăn chăn nuôi vì nó cải thiện giá trị năng lượng trao đổi của khẩu phần, chỉ tiêu mang lại những ảnh hưởng tích cực của enzyme lên giá trị dinh dưỡng của thức ăn.

Thông thường giá trị năng lượng trao đổi phụ thuộc vào loại vật nuôi (heo theo mẹ, heo vỗ béo,...) và nguyên liệu chính (bắp, lúa mì, ...) sử dụng trong công thức thức ăn. Điều này đã nảy sinh một số bất cập vì khó xác định chính xác mức độ năng lượng được cải thiện do tỷ lệ ngũ cốc rất khác nhau trong từng công thức. Ngoài ra, các thành phần nguyên liệu khác trong thức ăn cũng chứa NSP.

Để đảm bảo xác định chính xác ảnh hưởng của Nutrase xyla đối với năng lượng trao đổi trong thức ăn, Nutrex đã phát triển mô hình tính toán đối với Nutrase xyla. Mô hình này được dựa trên những thí nghiệm trên động vật sử dụng Nutrase trong nhiều khẩu phần khác nhau.

Arabinoxylan - Yếu tố kháng dinh dưỡng quan trọng nhất

Arabinoxylan (AX) là loại NSP phổ biến nhất trong nguyên liệu thức ăn thô có nguồn gốc thực vật, và nó là yếu tố kháng dinh dưỡng chủ yếu trong thức ăn. Dựa vào khả năng hòa tan trong nước, AX được chia thành hai nhóm: AX tan trong nước (AX_sol) và AX không tan trong nước (AX_insol)

Bảng 1. Hàm lượng Arabinoxylan (% trong nguyên liệu)
Nguyên liệu	AXsol	AXinsol	Nguyên liệu	AXsol		AXinsol
Lúa mạch	0.7	6.2	Bột gluten bắp (Corn gluten meal)	-		1.3
Bắp	0.1	4.5	Bột gluten bắp (Corn gluten feed)		0.3	15.0
Lúa	-	0.2	Bánh khô dầu hạt bông 43	1.0		6.0
Lúa mạch đen	3.0	4.8	Bột cải dầu	0.6		2.3
Lúa miến	0.1	3.4	Cám gạo	0.2		7.4
Tapioca (65% tinh bột)	0.2	1.6	Bột đậu khô dầu đậu nành 46	0.2		1.6
Lúa mì đen	1.1	8.2	Bánh khô dầu hướng dương 35	0.6		6.1
Lúa mì	1.5	5.4	Cám mì giữa (wheat middings)	0.9		17.0
Đậu nành nguyên béo	0.2	1.8	Cám mì (wheat pollards)	1.0		18.0
Họ đậu	0.2	1.8	Cám mì (Wheat short)	1.0		18.0

Nguồn: Nutrex data

Ảnh hưởng của Nutrase xyla – Giảm ảnh hưởng tiêu cực của AX_sol và AX_insol 

Vì Nutrase xyla làm giảm hàm lượng AX_sol và AX_insol (hình 1) nên cơ bản sẽ giảm ảnh hưởng khả năng kháng dinh dưỡng của AX. Vì vậy sẽ cải thiện giá trị dinh dưỡng của nguyên liệu thô chứa AX.

Nutrase xyla trong công thức thức ăn – Cách tiếp cận truyền thống

Bổ sung để nâng cao giá trị của khẩu phần

Nutrase xyla giúp khẩu phần cân đối ở mức cao. Năng suất vật nuôi phụ thuộc vào khẩu phần, đặc biệt đối với những khẩu phần chứa chủ yếu là ngũ cốc.

Công thức tiết kiệm giá thành nhất

Thông thường, Nutrase xyla được sử dụng như là thành phần cung cấp năng lượng trao đổi, ảnh hưởng lên giá trị dinh dưỡng của thức ăn. Giá trị này phụ thuộc vào từng giai đoạn vật nuôi (cai sữa, vỗ béo) và nguồn ngũ cốc chính (bắp, lúa mì,...) sử dụng trong công thức. Năng lượng tiêu hóa của Nutrase xyla đối với heo con là 1.400.000 kcal/kg và đối với heo vỗ béo là 450.000 kcal/kg

Hệ thống công thức mới đối với Nutrase xyla – Tăng năng lượng trao đổi dựa vào AX

Dựa vào kết quả phân tích cơ sở dữ liệu thí nghiệm trên vật nuôi đối với nutrase xyla, mô hình đã đưa ra hệ số năng lượng Nutrase (Nutrase energy factors) để tính toán năng lượng trao đổi đối với heo khi sử dụng Nutrase (hình 2) nhằm tính toán công thức tiết kiệm nhất, điều này phụ thuộc vào hàm lượng AX_sol, AX_insol trong nguyên liệu thô và loại vật nuôi

Bảng 2. Hệ số năng lượng Nutrase
	Hệ số năng lượng AXsol (Kcal/kg/% AXsol)	Hệ số năng lượng AXinsol (Kcal/kg/% AXinsol)
Heo con 7-22 kg	65	21
Heo vỗ béo	21	12

 

ME_heo+nutrase – Tính toán cho AX trong thành phần nguyên liệu

Bảng 3 đã đưa ra bảng tính toán khái quát giá trị năng lượng trao đổi đối với heo con và heo vỗ béo. Dựa vào công thức cho trước, giá trị năng lượng Nutrase xyla tương ứng (bảng 2) và hàm lượng Arabinoxylan ở bảng 1

Trong thực tế, ME sẽ có sự biến động, phụ thuộc vào độ chính xác của AX_sol và AX_insol trong nguyên liệu thô. Vì vậy giá trị ở bảng 3 chỉ có ý nghĩa biểu thị dựa trên những kiến thức hiện tại của chúng tôi.

Bảng 3.  MEheo và MEheo+Nutrase – giá trị của thành phần thức ăn (kcal/kg)
Nguyên liệu	MEheo	MEheo+Nutrase
		Heo 7-22kg	Heo vỗ béo
Lúa mạch	2990	3166	3079
Bắp	3525	3626	3581
Lúa mạch đen	3112	3408	3233
Lúa miến	3567	3645	3610
Tapioca (65% tinh bột)	3041	3088	3064
Lúa mì đen	3244	3488	3366
Lúa mì	3137	3348	3233
Đậu nành nguyên béo	3986	4037	4012
Họ đậu	3059	3110	3085
Bột gluten bắp (Corn gluten meal)	3409	3436	3425
Bột gluten bắp (Corn gluten feed)	2270	2605	2456
Bánh khô dầu hạt bông 43	1870	2061	1963
Bột cải dầu	2046	2133	2086
Cám gạo	3539	3707	3632
Bột đậu khô dầu đậu nành 46	2673	2720	2696
Bánh khô dầu hướng dương 35	1969	2136	2055
Cám mì giữa (wheat middings)	2467	2883	2690
Cám mì (wheat pollards)	2283	2726	2520
Cám mì (Wheat shorts)	2039	2499	2286

 Ví dụ: Bắp trong thức ăn heo con

AX_sol = 0.1%; AX_insol = 4.5%; ME_heo = 3525 kcal

à ME_heo+Nutrase = 3525 + 0.1 x 65 + 4.5 x 21 = 3626 kcal/kg

Bảng 4. MEheo+Nutrase Tính toán áp dụng đối với thức ăn hoàn chỉnh dùng cho heo con
Thành phần	AXsol (%)	AXinsol (%)	Bao gồm (%)	AXsol thức ăn = 0.8% AXinsol thức ăn = 4.3% MEheo = 3135kcal/kg
Lúa mì	1.5	5.4	33
Lúa mạch	0.7	6.2	30
Đậu nành nguyên béo	0.2	1.8	8
Khô dầu đậu nành 46	0.2	1.6	6
Gluten lúa mì	0.7	13.4	3
Thành phần khác	0.0	0.0	20

ME_heo+Nutrase   = 3135 + 0.8 x 65 + 4.3 x 21

                     = 3135 + 142 kcal/kg = 3277 kcal/kg

Kết luận

Nutrase xyla là yếu tố cải thiện năng lượng trao đổi trong khẩu phần dựa trên cơ sở tiêu hóa AX trong nguyên liệu thô. Mô hình tính toán của Nutrex đối với Nutrase xyla trong vai trò cải thiện giá trị năng lượng trao đổi trong khẩu phần là căn cứ giúp người thiết lập công thức xây dựng công thức tối ưu nhất. 

Phòng Kỹ Thuật - Marketing - Công ty TNHH Nhân Lộc (Lược dịch)